Elektrit Allegro Z

Elektrit Allegro Z- widok z przodu Elektrit Allegro Z - widok z tyłu
Odbiornik Elektrit Allegro Z - widok z przodu Odbiornik Elektrit Allegro Z - widok z tyłu na chassis
Elektrit Allegro Z- widok z tyłu na ściankę
Odbiornik Elektrit Allegro Z - widok z tyłu na ściankę

Odbiornik zamknięty jest w drewnianej poziomej skrzynce, przednia ścianka jest lekko pochylona do przodu, wszystkie jej krawędzie są łagodnie zaokrąglone, na dole znajduje się czarna drewniana podstawa. Skrzynka malowana była na ciemny brązowy kolor, w większości przypadków wszystkie krawędzie były znacznie ciemniejsze od reszty powierzchni skrzynki. Kolor malowania łagodnie przechodził od ciemnych krawędzi do jaśniejszych płaszczyzn. (aktualnie dostępna fotografia nie odpowiada temu opisowi) Po lewej stronie skrzynki znajduje się wycięcie głośnika przykryte jasnym materiałem, zachodzące aż na górną część skrzynki. Wycięcie głośnika jest ozdobione trzema różnoodległymi pionowymi szczebelkami, umieszczonymi po środku głośnika. Szczebelki wykonane są z drewna z mosiężnym ozdobnym paskiem na każdym. Po prawej stronie znajduje się pionowa skala, obramowana jest ozdobną bakelitową ramką, na wierzchu ramki skali znajduje się symbol firmy. Na przedniej ściance, u górym pomiędzy skalą i głośnikiem znajduje się oczko magiczne. Odbiornik wyposażony jest w cztery gałki (jedna podwójna i dwie pojedyńcze) umieszczone pod skalą - podwójna centralnie, pojedyńcze po obu bokach. Pokrętło po prawej stronie służy do wyboru szerokości pasma małej częstotliwości, umieszczone po środku podwójne pokrętło do strojenia aparatu (duża zewnętrzna gałka, tzw. telefoniczna) i zmiany zakresu (mała wewnętrzna gałka). Pokrętło po lewej stronie umożliwia regulację siły głosu i włączanie odbiornika.

Układ jest pięcioobwodową (dla fal krótkich czteroobwodową) superheterodyną w układzie refleksowym, w układzie 3+2 lampy: EK2, EBC3, EL3 oraz dodatkowo EM1 i AZ1. Sygnał z gniazda antenowego przechodzi do obwodów wstępnych. Dla fal krótkich jest to prosty jednoobwodowych filtr sprzężony z anteną indukcyjnie, dla fal długich jest to pasmowy dwuobwodowy filtr, również indukcyjnie sprzężony z anteną. Oba obwody są sprzężone ze sobą zarówno od góry za pomocą małej (ok. 1pF) pojemności jak i od dołu z odczepu cewki antenowej. Do obwodów wejściowych doprowadzony jest sygnał ARW, sterujący wzmocnieniem mieszacza, czynny jest jednak tylko dla fal długich i średnich, fale krótkie mają zawsze wzmocnienie maksymalne. Spowodowane jest to stosunkowo małą czułością odbiornika, dzięki temu na falach krótkich osiągnięto maksymalną czułość, jednak kosztem tłumienia zaników (fadingów). Odbiornik posiada dwie pozycje dla przełącznika fal długich i średnich: dla odbioru dalekiego i lokalnego. Przy odbiorze dalekim oba obwody wejściowe są nastrojone na tą samą częstotliwość, przy odbiorze stacji lokalnej albo antena jest tłumiona opornikiem 10Ω dla fal średnich albo pierwszy obwód filtru pasmowego jest nastawiony na fale średnie - dla fal długich. W obu przypadkach sygnał do siatki lampy przychodzi silnie osłabiony, tak, że możliwy jest tylko odbiór stacji lokalnej. Dzięki temu przy odbiorze stacji lokalnej sygnał wejściowy jest znacznie stłumiony zapobiegając przesterowaniu odbiornika. Jest to niezbędne ze względu na stosunkowo niewielki zakres regulacji ARW.

Mieszacz jest zbudowany na lampie EK2. Jest to oktoda, a więc na jednej lampie można zbudować zarówno heterodynę jak i mieszacz. Generator heterodyny jest typowy - w układzie Meissnera (ze sprzężeniem transformatorowym). Przełącznik zakresów wybiera odpowiednie do wybranego zakresu obwody i podłącza je do elektrod lampy. Lampa EK2 ma regulowaną charakterystykę, więc doprowadzony jest do niej sygnał ARW, ale tylko dla fal długich i średnich. W anodzie lampy jest dwuobwodowy filtr częstotliwości pośredniej dostrojony do 128kHz. Sygnał z wtórnego obwodu filtra sumowany jest z sygnałem m.cz. z detektora i doprowadzony do triody lampy EBC3. Jest to wzmacniacz p.cz. i m.cz. w układzie refleksowym. W anodzie tej lampy znajduje się jednoobwodowy filtr p.cz. Sygnał p.cz. z tego filtra jest doprowadzony do diod lampy EBC3, następuje tu detekcja ARW i m.cz. Sygnał ARW jest następnie doprowadzany do mieszacza (jest to jedyny stopień objęty automatyką wzmocnienia) i do siatki sterującej lampy wskaŒnikowej (oczka magicznego) EM1 pokazującej poziom wysterowania, a sygnał m.cz. sumowany z sygnałem p.cz. z mieszacza i doprowadzony do siatki triody lampy EBC3, pracującej tym razem jako wzmacniacz m.cz. W ten sposób ta sama lampa wzmacnia ten sam sygnał dwa razy - jest to cecha układu refleksowego.

Z wyjścia wzmacniacza m.cz. sygnał doprowadzony jest do potencjometru regulacji siły głosu i potem do siatki pentody głośnikowej EL3. W anodzie znajduje się transformator głośnikowy który zasila wbudowany głośnik. Gniazda zewnętrznego głośnika dołączone są do pierwotnego uzwojenia transformatora głośnikowego więc głośnik zewnętrzny musi być wysokoomowy. Głośnik zewnętrzny może pracować na dwa sposoby: może być podłączony równolegle do głośnika wbudowanego w aparat, albo odłączać wbudowany transformator. Gniazda głośnika znajdują się pod wysokim (ok 300V) napięciem stałym względem ziemi - głosnik zewnętrzny musi być odpowiednio izolowany. Równolegle do uzwojenia pierwotnego transformatora dołączone są trzy kondensatory wybierane przełącznikiem - realizowana jest w ten sposób regulacja barwy dŒwięku.

Odbiornik jest zasilany przez konwencjonalny zasilacz w układzie ogólnego minusa. Napięcie sieciowe doprowadzone jest do transformatora sieciowego z przełączanym uzwojeniem pierwotnym dzięki czemu odbiornik można zasilać z sieci prądu zmiennego o różnym napięciu: 110V, 120V, 150V, 220V lub 240V. Zasilanie odbiornika było wykonane w czterech różnych wersjach: z prostownikiem jednopołówkowym, dwupołówkowym, z oszczędzaczem lub bez. W wersji jednopołówkowej transformator posiada jedno uzwojenie anodowe, doprowadzone do lampy AZ1, której obie anody są zwarte (lampa pracuje jak jedna dioda), w wersji dwupołówkowej uzwojenia anodowe są dwa ze wspólnym środkiem, a lampa prostownicza pracuje w swoim normalnym układzie. Jeżeli układ ma wbudowany oszczędzacz zasilania to uzwojenia są dzielone (mają odczep) i przełącznikiem umieszczonym z tyłu na chassis wybierane jest napięcie doprowadzone do anod (lub anody) lampy prostowniczej: albo całe albo mniejsze z odczepu. Umożliwiało to zmniejszenie poboru mocy o około 30% kosztem pogorszenia parametrów odbiornika. Ujemny koniec uzwojeń anodowych podłączony jest do masy odbiornika przez opornik 120Ω. Prąd zasilający przepływając przez ten opornik wytwarza na nim ujemne względem masy napięcie, które wykorzystane jest do polaryzacji siatek lamp: głośnikowej EL3 i wstępnej m.cz. EBC3. Istniały również wersje odbiornika z dwoma kondensatorami w filtrze zasilania, a nie tylko z jednym jak to pokazana na poniższym schemacie.

Na podstawie numerów seryjnych udało się ustalić, że wyprodukowano ponad 12000 sztuk tego modelu odbiornika. Pierwotnie zakładano wyprodukowanie do 12000 sztuk modelu Allegro Z, ale najwyraźniej zainteresowanie klientów było większe i rzeczywista wielkość produkcji przekroczyła tą wartość.

Schemat odbiornika

Powrót